Van het ene op het andere moment, echt in een split-second, veranderde hij. Eerst was hij intens verdrietig, een seconde later uitbundig vrolijk. Of andersom, dat gebeurde ook. Ik heb het over één van onze zoons. Een bijzonder kind, waar we ons vaak over verbaasden. Al zeer jong een zeer sterke wil. Een echte onderzoeker. Niet ‘zoet te houden’ met een koekje. Plotseling héééél erg boos. En erg moeilijk bij te sturen.

 

Bijzonder
We hadden meer kinderen, dus we dachten dat we toch wel enige opvoed-ervaring hadden. Dat hadden we ook wel, maar dit was wel heel bijzonder. En dat is dus wat ik vaker tegenkom, in de hulpvragen die ouders mij stellen. Een greep uit wat ze mij vertellen:

 

-“Ze is érg ondernemend, levendig en zoekt graag grenzen op.”
-“Hij luistert echt niet, wat ik ook probeer. Ik moet -tig keer waarschuwen.”
-“Als het niet gaat zoals hij het wil, dan gaat hij schreeuwen, huilen, op de grond liggen.”
-“Het gaat een poosje goed en dan lijkt het alsof de bom ontploft.”
-“Ze wil niet vertellen wat er aan de hand is, doet alleen maar nukkig.”
-“Het moet gebeuren zoals hij het in zijn hoofd heeft, anders wordt hij boos. Hij stelt écht álles ter discussie.”
-“Ze veroorzaakt constant heel veel gedoe om iets kleins.”
-“We hebben altijd strijd, niks gaat vanzelf.”
-“Ze is hartstikke fel tegen mij, net een vurig draakje.”
-“Hij heeft een hele sterke eigen wil en probeert ons als ouders tegen elkaar uit te spelen.”
-“Op alles wat ik haar vraag is het antwoord: NEE!”

 

Temperament
Deze ouders hebben allemaal een temperamentvol, pittig of “strongwilled” kind. Wat kenmerkend is voor deze kinderen:

 

-Ze hebben een zeer sterke eigen wil/behoefte aan autonomie
-Ze zijn heel erg intens
-Ze zijn erg gevoelig
-Ze merken de kleinste dingen op
-Ze zijn heel nieuwsgierig en willen de wereld ontdekken

 

Dit werkt niet
Ouders die zo’n temperamentvol kind hebben, komen er al snel achter wat niet werkt.

 

Straffen/belonen?
Streng zijn?
Tot 5 tellen?
Afleiden?

 

Allemaal vergeefse moeite. En wat al helemáál niet werkt: de strijd aangaan, omdat je denkt: “Ik ben de baas in huis, mijn kind moet gewoon luisteren!”

 

Overspoelen
Wat deze kinderen allereerst nodig hebben, is dat jij begrijpt hoe ze in elkaar steken. Je kunt wel nagaan dat als je heel gevoelig en intens bent, dingen je kunnen ‘overspoelen.’ En kinderen kunnen dat niet zo goed uiten, dus laten ze het in hun gedrag zien. Ze proberen weer grip te krijgen. Ze kunnen zich niet zomaar overgeven, juist omdat wat ze ervaren hen vaak overspoelt. Dan heb je controle nodig. En omdat het zo heftig is, is hun reactie dat ook. Een sterke eigen wil. Niet omdat ze de baas willen spelen, maar omdat ze zich veilig willen voelen.

 

Als je snapt dat het zo werkt, snap je ook dat het niet helpt om de strijd aan te gaan. Dan kun je ook beter accepteren dat je kind zo doet zoals hij zij doet. Elk kind heeft behoefte aan veiligheid, liefde en het gevoel dat hij/zij gehoord en begrepen wordt. Temperamentvolle kinderen hebben die behoefte nog veel sterker. Steek daar dus op in.

 

Behoeftes
Het gaat om behoeftes. Als je geen rekening houdt met de behoeftes van je kind, wals je over hem/haar heen. Maar jij hoeft op jouw beurt ook niet teveel mee te gaan met je kind, want dan ga je voorbij aan je eigen behoeftes. Dan word je grenzeloos en daar zijn jullie geen van beiden bij gebaat. Dus daar waar het botst op de een of andere manier, kunnen jullie samen onderzoeken: hoe kunnen we een oplossing vinden die voor ons allebei goed is? Let dan op de volgende dingen:

 

• Laat je kind kiezen, daar waar het kan, zoveel mogelijk. Jij bepaalt de kaders waar binnen dat gebeurt. In de alledaagse praktijk kun je je kind zó vaak keuzes geven. Een keuze uit twee dingen werkt dan het beste. En daarmee kader je het meteen in. Bijvoorbeeld: Wil je thee of ranja, wil je deze kleren aan of toch dat andere setje, enz. Hiermee creëer je momenten waarop je kind de controle heeft.
• Geef je kind dagelijks jouw volle aandacht. Ga samen spelen en je kind mag kiezen wat jullie gaan doen. Ga lekker stoeien en laat je kind winnen (controle). Zo zorg je voor positieve momenten.
• Laat je kind de gevolgen zelf ervaren. Wil je kind perse een korte broek aan naar school, terwijl het best koud is? Je kind zal het vanzelf merken: brrr, koude benen! Je kunt dan zeggen: Het is jouw beslissing, voor de zekerheid doe ik een lange broek/legging in je tas.
• Geef je kind erkenning. Erg belangrijk wanneer je kind boos of verdrietig reageert, wanneer het niet gaat zoals hij/zij wil. Maak even contact, benoem het gevoel en toon begrip. Een kind dat zich begrepen voelt, kan veel makkelijker meebewegen met jou.
• Leg (kort) uit waarom het gaat zoals jij wilt. Als je kind het begrijpt, kan hij/zij het beter accepteren.
• Help je kind dingen te overleggen en te vragen, in plaats van af te dwingen. Geef zelf het voorbeeld hoe je dat doet.
• Help je kind om te gaan met teleurstellingen. Dingen gaan nu eenmaal niet altijd zoals jij wilt. Iedereen moet wel eens ‘slikken’.

 

Tot slot: bedenk dat een kind met veel temperament een extra uitdaging kan zijn voor jou als moeder of vader. Maar de andere kant is er ook: je hebt een creatief en ondernemend kind, dat niet zomaar opgeeft. Wat een mooie, positieve eigenschappen voor later! Jij mag dat pittige, jonge persoontje begeleiden op de weg er naartoe. Veel succes!