Ze wilde heel graag leren tekenen, want ze bewonderde de tekeningen van haar tante altijd. Wat kon die mooi tekenen! Dat wilde het meisje ook kunnen. Maar ze gaf het al snel op, omdat ze haar eerste pogingen echt verschrikkelijk vond. ‘Ik leer het nooit’ dacht ze. En ze verscheurde de tekeningen. Haar ouders snapten het wel. Voor tekenen moet je echt talent hebben, dachten ze.

 

Ik ga door
Later wilde hij graag een beroemd artiest worden. En dus zat hij elke dag urenlang op zijn gitaar te oefenen. Net zolang totdat hij een aardig deuntje kon spelen. De jongen liet het zijn ouders horen: luister naar wat ik al kan! Hij wist: ik ben nog niet zo goed als een prof en ik ben ook nog niet beroemd. Maar hij dacht: ik ga gewoon door! Zijn ouders moedigden hem aan. Ze vertelden hem dat hij een goede gitarist kon worden door veel te oefenen.

 

Statisch
Twee gezinnen en twee manieren van denken. Het eerste voorbeeld is een manier van ‘statisch denken’ (zgn. vaste mindset*). Als je op deze manier denkt, ga je ervan uit dat kwaliteiten van mensen vast staan. Bij je geboorte kreeg je je eigen portie kwaliteiten en intelligentie. Daar moet je het de rest van je leven mee doen. Je kunt daar weinig aan veranderen.

 

Manier van denken
Kinderen die op deze manier denken, zijn vaak bang om fouten te maken. Ze willen het in één keer goed doen. Want ze denken bij zichzelf: ik ben pas slim als ik geen fouten maak. Ik ben alleen een goede sporter als ik win. Of: ik durf dat niet te vragen, want ik ben nu eenmaal verlegen. Ook volwassenen kunnen op deze manier denken. Zij gebruiken dan uitdrukkingen als: “Dat is de aard van het beestje”, “Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje”.

 

Groei
In het tweede voorbeeld hebben we te maken met een manier van denken die gebaseerd is op groei (zgn. groeimindset). Deze kinderen denken: ik kan slimmer worden. Ik kan oefenen en zo steeds beter worden in sport. En als ik een fout maak, kan ik kijken wat ik daarvan kan leren. Hun ouders geven hun kind vaak een compliment of aanmoediging die gericht is op de inspanning die het kind heeft geleverd.

 

Zelfverzekerd
Je kunt je voorstellen dat kinderen die een groeimindset hebben, veel minder last hebben van onzekerheid of perfectionisme. Dus als jij graag wilt dat je kind zelfverzekerder wordt en beter om kan gaan met falen, probeer dan eens je manier van denken te veranderen. En leer je kind dat ook te doen.

 

Hoe pak je dat aan? Hieronder een paar tips:

 

• Kijk naar de mogelijkheden. Wat je kind nu nog niet kan, lukt hem of haar morgen misschien wel. (Dus: “Hij/zij kan het nog niet” i.p.v. “Hij/zij kan het toch niet”). Heb er vertrouwen in dat je kind zich verder ontwikkelt. En blijf er ook nieuwsgierig naar!
• Richt je aandacht op het proces, de vooruitgang die je kind heeft geboekt.
• Geef je kind complimenten voor de inspanning: laat merken dat je ziet hoe hard hij/zij heeft gewerkt.
• Moedig je kind aan elke keer een volgende stap te nemen. Zo help je hem of haar steeds een stapje verder te gaan.
• Help je kind te leren van zijn/haar fouten. Een fout laat je zien hoe je het een volgende keer anders kan doen. Durft je kind iets niet, omdat hij/zij bang is fouten te maken? Vertel: doe het gewoon, dan kom je erachter wat wel en niet werkt.

Wat leert je kind hiervan? O.a. het volgende:

 

• Nieuwe/moeilijke taken snel en makkelijk aanpakken.
• “Jammer, volgende keer beter” zeggen als iets mislukt (i.p.v. heel verdrietig of teleurgesteld raken).
• Fouten durven maken.
• Doorzetten (ik kan het nu nog niet, maar ik ga het leren).

Misschien is dit een nieuwe manier van denken voor jou. Denk er maar eens over na, kijk er maar eens naar. En wil je er meer over weten, neem dan contact met me op.

 

Tot slot wil ik je nog de beroemde uitspraak van Pippi Langkous meegeven: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!”

 

 

* Zie het boek van Carol S. Dweck – Mindset, de weg naar een succesvol leven.