“Ik dacht dat het alleen aan mijn kind lag of aan hoe school ermee omgaat. Maar ik zie het bij meer kinderen, nu ik erop let. En het ligt niet aan school.” Er volgde een diepe zucht. Een moeder vertelde dat haar zoon van 8 jaar veranderd was. Hij was altijd een heel sociaal jongetje, dat over het algemeen rekening hield met anderen. Maar de laatste tijd was dat anders. Hij reageerde nogal heftig op andere kinderen en kon bijvoorbeeld slecht zijn speelgoed delen met een vriendje. Ze vroeg zich af waar dat vandaan kwam. Na wat rondvragen bij andere moeders die ze kende, kwam ze tot de conclusie dat zijn tekort aan sociale vaardigheden een erfenis moest zijn van de coronaperiode.

 

Oefenen
En dat zou heel goed kunnen. Sociale vaardigheden moet je oefenen. School is daar een uitstekende plek voor. Zowel in het klaslokaal als op het speelplein heb je veel momenten waarop je kunt oefenen in sociaal zijn. Als je dan tijden thuis zit (deze jongen was ook nog eens enig kind), komt van dat oefenen niet veel terecht.
Misschien herken je dit bij jouw kind(eren). Misschien ook niet. Ik weet niet precies of het nou wel of niet aan de coronasituatie ligt. Het kan ook te maken hebben met hoe we tegenwoordig in de maatschappij als volwassenen met elkaar omgaan. Dat is ook niet altijd even fraai en zeker niet altijd sociaal. Hoe dan ook, soms kan het nodig zijn extra aandacht te geven aan het oefenen van sociale vaardigheden.

 

Sociale vaardigheden
Maar waar hebben we het dan eigenlijk over? Wat zijn dan sociale vaardigheden? Ik zet een aantal belangrijke voor je op een rij:

 

• Rekening houden met een ander
• Je eigen grenzen aangeven
• Controle hebben over je emoties
• Kunnen delen/ een ander iets gunnen
• Opkomen voor een ander
• Belangstelling tonen voor een ander
• Samenwerken
• Je houden aan afspraken

 

School en thuis
Je snapt dat een kind deze vaardigheden niet zomaar beheerst. Daar moet je voor oefenen. Dat doe je o.a. op school, maar ook thuis. Met broertjes, zusjes en/of vriendjes. Maar kinderen leren het ook van hun ouders natuurlijk. Jouw voorbeeldfunctie is heel belangrijk! Ook leert een kind veel van jouw uitleg en ondersteuning hierin. Daarom heb ik een aantal tips voor je om je kind te helpen groeien in sociaal vaardig zijn.

 

Tips om je kind te helpen sociaal vaardig te zijn

 

-Allereerst: zorg ervoor dat je goed contact hebt met je kind, dat hij/zij zich verbonden voelt met jou. Je kind heeft jou nodig om op terug te vallen, om sociaal en emotioneel op te kunnen steunen.
-Het is ook belangrijk dat je kind zich echt gezien voelt. Hierdoor groeit het zelfvertrouwen van je kind en dat maakt het sociale gebeuren makkelijker. Begin dus met goed naar je kind te luisteren, voordat je met allerlei adviezen of terechtwijzingen komt. Probeer je zo goed mogelijk in te leven in je kind.
-Help je kind zelf te bedenken wat hij of zij kan doen. Kinderen zijn vaak heel creatief in het bedenken van oplossingen of mogelijkheden. Je kunt dat altijd aanvullen of bijstellen. Maar laat je kind er eerst zelf over nadenken.
-Geef je kind de gelegenheid samen te spelen met andere kinderen.
-Help je kind omgaan met gevoelens. Ondertitel de emotie die je ziet en help je kind die op een helpende manier te uiten. Help je kind ook te benoemen wat hij/zij graag wil (wat de behoefte is).
-Leer je kind ook over gevoelens van anderen. Benoem wat je ziet bij een ander, bijvoorbeeld wat je ziet op tv of tijdens een gesprek. Zo leert je kind gevoelens herkennen.
-Leer je kind dingen te overleggen met andere kinderen, in plaats van ruzie te maken. Bijvoorbeeld wanneer het ene kind een spelletje wil doen en een ander kind iets anders wil. Komen ze er samen niet uit, help ze dan een compromis te vinden.
-Help je kind het weer goed te maken als er ruzie is geweest. Dat vindt een kind vaak moeilijk, je kunt oefenen met wat je dan kunt zeggen en/of doen.
-Leg uit dat gedrag gevolgen heeft. Een voorbeeld: als je lelijk doet tegen een ander kind, is hij/zij verdrietig of boos. Ben je aardig voor een ander, dan maak je de ander blij. Of: als je altijd alleen maar jouw zin wilt doen, vinden kinderen het niet leuk meer om met je te spelen.
-Geef je kind duidelijkheid en veiligheid door regels en afspraken te maken. Betrek je kind ook bij het opstellen hiervan. En houd je er zelf ook aan, dan weet een kind waar hij/zij aan toe is.
–Leg ook uit waarom je het belangrijk vindt dat je kind sociaal vaardig is. Waarom groeten we elkaar eigenlijk? Waarom sta je in de bus of trein op voor oudere mensen? Dat soort dingen.
–Geef zelf het goede voorbeeld. Ik noemde dat al eerder, omdat het echt verschil maakt. Let eens goed op jouw eigen reactie, bijvoorbeeld als je boosheid voelt opkomen. Je kind leert het meest van jou en spiegelt jou ook vaak. Dus als je jezelf terugziet in je kind en je denkt: zó moet het dus niet, dan is er werk aan de winkel!

 

Ik hoop dat dit stuk je op weg helpt als het gaat om je kind te ondersteunen in de omgang met anderen. Veel succes!